สภาวะเปลี่ยนไปเรื่อยๆ ไม่ใช่แค่การกระทำ แม้กระทั่ง ความคิด ก็เปลี่ยนไป
เมื่อก่อน ยังมีความคิด ไปอนาคตบ้าง(ยังไม่เกิด) ไปในอดีตบ้าง(ผ่านมาแล้ว)
เดี๋ยวนี้ ความคิด เป็นเรื่องที่เกิดขึ้น ณ ปัจจุบัน จิตมีแต่ความเบื่อหน่าย มีแต่คิดพิจรณา ทุกข์ โทษ ภัย ของการเกิด
เห็นภายนอก เห็นความไม่รู้ของผู้อื่น ที่ยังหลงสร้างเหตุตามโลภะ โทสะ โมหะ เหตุจาก อวิชชาที่มีอยู่
รู้กลับเข้ามาข้างใน รู้สึกสลดใจกับปีติเกิด สลับกัน ที่รู้สึกสลดใจ เพราะ ผ่านมาหมดแล้ว ความไม่รู้ จึงหลงสร้างเหตุมากมาย
ดีใจ เพราะ ไม่มีวันที่จะหวนกลับไปเป็นแบบนั้นอีกแล้ว ถึงจะมีบ้าง ในบางครั้ง แต่ทำให้เกิดความ สำรวม สังวร ระวัง มากขึ้นกว่าเดิม
เมื่อไม่มีเรื่องทั้งภายนอก(สิ่งที่กระทำ/หยุดสร้างเหตุนอกตัว)และภายใน(ผลที่ได้รับ/ความรู้สึกนึกคิดที่เกิดขึ้น/ฟุ้งซ่าน) ให้ขบคิด และการทำความเพียรต่อเนื่อง ความคิดจึงสั้นลงเพราะเหตุนี้