การทวนญาณ

สภาวะจะทวนด้วยตัวของสภาวะเอง ไม่ต้องไปตั้งจิตอธิษฐานแต่อย่างใด

แต่ตามตำราที่เขียนไว้ ให้ฝึกทวนญาณ เหตุของการฝึกเพื่อให้เกิดความแม่นยำในสภาวะ

ถ้าผู้ฝึกไม่รู้ความจริงตรงนี้ ถ้าฝึกด้วยความอยาก ย่อมติดอยู่ในอุปกิเลส

เพราะสภาวะแต่ละสภาวะ กว่าจะรู้จะเข้าใจ ต้องวางความอยาก จนเกิดจากการปล่อยวาง โดยตัวจิตเอง ถึงจะรู้ชัดตามความเป็นจริงของสภาวะนั้นๆได้

ผู้ที่มีสภาวะ สัมมาสมาธิ เป็นสมาธิที่มีความรู้สึกตัวทั่วพร้อมเกิดขึ้น ขณะจิต เป็นสมาธิอยู่(โลกุตระ)

สภาวะสัมมาสมาธิ เกิดขึ้นแล้ว ไม่มีวันเสื่อม
(เพียงแต่ จะสามารถรู้ชัดอยู่ภายในกายและจิต มากน้อยแค่ไหน ขึ้นอยู่กับเหตุปัจจัย)

เป็นเหตุให้ รู้ชัดอยู่ภายในกายและจิตเนืองๆ เป็นเหตุให้สภาวะนิพพิทาวิราคะ เกิดขึ้นเนืองๆ ตามเหตุปัจจัย

อา. ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ก็นิพพิทาวิราคะมีอะไรเป็นผล มีอะไร เป็นอานิสงส์.

พ. ดูก่อนอานนท์ นิพพิทาวิราคะ
มีวิมุตติญาณทัสสนะเป็นผล มีวิมุตติญาณทัสสนะเป็นอานิสงส์

ดูก่อนอานนท์ ศีลที่เป็นกุศล

มีอวิปปฏิสารเป็นผล มีอวิปปฏิสารเป็นอานิสงส์

อวิปปฏิสารมีปราโมทย์เป็นผล มีปราโมทย์เป็นอานิสงส์

ปราโมทย์มีปีติเป็นผล มีปีติเป็นอานิสงส์

ปีติมีปัสสัทธิเป็นผล มีปัสสัทธิเป็นอานิสงส์

ปัสสัทธิมีสุขเป็นผล มีสุขเป็นอานิสงส์

สุขมีสมาธิเป็นผล มีสมาธิเป็นอานิสงส์

สมาธิมียถาภูตญาณทัสสนะเป็นผล มียถาภูตญาณทัสสนะเป็นอานิสงส์

ยถาภูตญาณทัสสนะ มีนิพพิทาวิราคะเป็นผล มีนิพพิทาวิราคะเป็นอานิสงส์

นิพพิทาวิราคะ มีวิมุตติญาณทัสสนะเป็นผล มีวิมุตติญาณทัสสนะ เป็นอานิสงส์ด้วย ประการดังนี้

ดูก่อนอานนท์ ศีลที่เป็นกุศล ย่อมถึงอรหัตโดยลำดับ

ด้วยประการดังนี้แล.

 

มิจฉาสมาธิ เป็นสมาธิที่ ขาดความรู้สึกตัวทั่วพร้อมเกิดขึ้น ขณะจิต เป็นสมาธิอยู่(โลกียะะ) เกิดขึ้นแล้ว มีวันเสื่อมได้