ภิกษุ ท. ! สิกขาสามอย่างเหล่านี้ มีอยู่
อันเป็นที่ประชุมลง ของสิกขาบททั้งปวงนั้น.
สิกขาสามอย่างนั้น เป็นอย่างไรเล่า ?
คือ อธิสีลสิกขา อธิจิตตสิกขา อธิปัญญาสิกขา.
ภิกษุ ท. ! เหล่านี้แล สิกขาสามอย่าง
อันเป็นที่ประชุมลง แห่งสิกขาบททั้งปวงนั้น.
.
อรหันต์
ภิกษุ ท. ! ภิกษุในกรณีนี้ เป็นผู้ ทำให้บริบูรณ์ในศีล
ทำให้บริบูรณ์ในสมาธิ ทำให้บริบูรณ์ในปัญญา.
เธอยังล่วงสิกขาบทเล็กน้อยบ้าง
และต้องออกจากอาบัติเล็กน้อยเหล่านั้นบ้าง.
ข้อนั้นเพราะเหตุไรเล่า ?
ข้อนั้นเพราะ เหตุว่า ไม่มีผู้รู้ใด ๆ
กล่าวความอาภัพต่อการบรรลุโลกุตตรธรรม จักเกิดขึ้น
เพราะเหตุสักว่า การล่วงสิกขาบทเล็กน้อย
และการต้องออกจาก อาบัติเล็กน้อยเหล่านี้.
.
ส่วน สิกขาบทเหล่าใด ที่เป็นเบื้องต้นแห่งพรหมจรรย์
ที่เหมาะสมแก่พรหมจรรย์,
เธอเป็นผู้มีศีลยั่งยืน มีศีลมั่นคงในสิกขาบทเหล่านั้น
สมาทานศึกษาอยู่ ในสิกขาบททั้งหลาย.
ภิกษุนั้น ได้ กระทำให้แจ้งซึ่ง
เจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ อันหาอาสวะมิได้
เพราะความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลาย
ด้วยปัญญาอันยิ่งเอง ในทิฏฐธรรมนี้ เข้าถึงแล้วแลอยู่.
.
.
อนาคามี ๕ ประเภท
.
หรือว่า (บางพวก) ยังไม่ได้ทำให้เกิดมี
ยังไม่ได้แทงตลอดซึ่งอนาสววิมุตติ,
แต่เพราะความสิ้นไปรอบแห่งโอรัมภาคิยสังโยชน์เบื้องต่ำห้า
จึงเป็นอันตราปรินิพพายี
ผู้ปรินิพพานในระหว่างอายุยังไม่ทันถึงกึ่ง
.
หรือว่า (บางพวก) ยังไม่ได้ทำให้เกิดมี
ยังไม่ได้แทงตลอดซึ่งอนาสววิมุตติ,
แต่เพราะความสิ้นไปรอบแห่งโอรัมภาคิยสังโยชน์เบื้องต่ำห้า
จึงเป็นอุปหัจจปรินิพพายี
ผู้ปรินิพพานเมื่ออายุพ้นกึ่งแล้วจวนถึงที่สุด.
.
หรือว่า (บางพวก) ยังไม่ได้ทำให้เกิดมี
ยังไม่ได้แทงตลอด ซึ่งอนาสววิมุตติ,
แต่เพราะความสิ้นไปรอบแห่งโอรัมภาคิยสังโยชน์เบื้องต่ำห้า
จึงเป็นอสังขารปรินิพพายี
ผู้ปรินิพพานด้วยไม่ต้องใช้ความเพียรเรี่ยวแรง.
.
หรือว่า (บางพวก) ยังไม่ได้ทำให้เกิดมี
ยังไม่ได้แทงตลอดซึ่งอนาสววิมุตติ,
แต่เพราะความสิ้นไปรอบแห่งโอรัมภาคิยสังโยชน์เบื้องต่ำห้า
จึงเป็น สสังขารปรินิพพายี
ผู้ปรินิพพานด้วยต้องใช้ความเพียรเรี่ยวแรง.
.
หรือว่า (บางพวก) ยังไม่ได้ทำให้เกิดมี
ยังไม่ได้แทงตลอด ซึ่งอนาสววิมุตติ,
แต่เพราะความสิ้นไปรอบแห่งโอรัมภาคิยสังโยชน์เบื้องต่ำห้า
จึงเป็น อุทธังโสโตอกนิฏฐคามี
ผู้มีกระแสในเบื้องบนไปถึงอกนิฏฐภพ.
.
สกทาคามี
หรือว่า (บางพวก) ยังไม่ได้ทำให้เกิดมี
ยังไม่ได้แทงตลอด ซึ่งอนาสววิมุตติ,
แต่เพราะความสิ้นไปรอบแห่งสัญโญชน์สาม
และเพราะความที่ราคะ โทสะ โมหะ ก็เบาบางน้อยลง
เป็น สกทาคามี
ยังจะมาสู่เทวโลกนี้อีกครั้งเดียวเท่านั้น
แล้วย่อมกระทำที่สุดแห่งทุกข์ได้.
.
โสดาบัน ๓ ประเภท
.
หรือว่า (บางพวก) ยังไม่ได้ทำให้เกิดมี
ยังไม่ได้แทงตลอด ซึ่งอนาสววิมุตติ,
แต่เพราะความสิ้นไปรอบแห่งสังโยชน์สาม
เป็น เอกพีชี
คือจักเกิดในภพแห่งมนุษย์หนเดียวเท่านั้น
แล้วย่อมกระทำที่สุดแห่งทุกข์ได้.
.
หรือว่า (บางพวก) ยังไม่ได้ทำให้เกิดมี
ยังไม่ได้แทงตลอด ซึ่งอนาสววิมุตติ,
แต่เพราะความสิ้นไปรอบแห่งสังโยชน์สาม
เป็น โกลังโกละ
จักต้องท่องเที่ยวไปสู่สกุลสองหรือสามครั้ง
แล้วย่อมกระทำที่สุดแห่งทุกข์ได้.
.
หรือว่า (บางพวก) ยังไม่ได้ทำให้เกิดมี
ยังไม่ได้แทงตลอด ซึ่งอนาสววิมุตติ,
แต่เพราะความสิ้นไปรอบแห่งสังโยชน์สาม
เป็น สัตตักขัตตุปรมะ
ยังต้องท่องเที่ยวไปในภพ
แห่งเทวดาและมนุษย์อีกเจ็ดครั้ง เป็นอย่างมาก
แล้วย่อมกระทำที่สุดแห่งทุกข์ได้.
.
ภิกษุ ท. ! ผู้กระทำได้เพียงบางส่วน ย่อมทำให้สำเร็จได้บางส่วน.
ผู้ทำให้บริบูรณ์ก็ย่อมทำให้สำเร็จได้บริบูรณ์;
ดังนั้น เราจึงกล่าวว่า สิกขาบททั้งหลาย
ย่อมไม่เป็นหมันเลย, ดังนี้แล
– ติก. อํ. ๒๐/๓๐๑/๕๒๘.
Walailoo's Blog 